Talış Sil-Silə Dağları boyunca davam edən Əsrarəngiz Kaspi Hirkan Qarışıq Meşələri ilə yan-yana olan tarixi İranın qədim Ərdəbil əyalətinin Xalxal şəhərində yerləşən “Yəxqan (Buz) Mağarası" təbii və milli abidəsi yüksək hündürlüyünə, daş quruluşuna, bölgənin soyuqluğuna və Kaspi dənizinin mülayim iqliminə yaxınlığına görə içərisi çox soyuq və rütubətlidir. Qədim zamanlarda onun buzundan istifadə olunurdu.
Əhli-Beyt (əleyhimus səlam) – Beynəlxalq Xəbər Agentliyi- ABNA: Talış Sil-Silə Dağları boyunca davam edən Əsrarəngiz Kaspi Hirkan Qarışıq Meşələri ilə yan-yana olan tarixi İranın qədim Ərdəbil əyalətinin Xalxal şəhərində yerləşən “Yəxqan (Buz) Mağarası" təbii və milli abidəsi yüksək hündürlüyünə, daş quruluşuna, bölgənin soyuqluğuna və Kaspi dənizinin mülayim iqliminə yaxınlığına görə içərisi çox soyuq və rütubətlidir. Qədim zamanlarda onun buzundan istifadə olunurdu.
Ərdəbil əyalətinin cənubunda yerləşən tarixi və dağətəyi Xalxal şəhəri müxtəlif turistik yerlərə malikdir və onun təbii və milli miqyasda qeydə alınmış təzahürlərindən biri də adından içəridəki dondurucu soyuqdan xəbər verən “Yəxqan (Buz) Mağarası"dır. Mağaranın təbii təbiətinə görə onun yaranma vaxtı məlum deyil.
Ərdəbil vilayətinin Mədəni İrs, Turizm və Əl Sənəti Baş İdarəsinin İctimaiyyətlə Əlaqələr Şöbəsinin verdiyi məlumata görə, 1100 hektar ərazisi olan Xalxal “Yəxqan (Buz) Mağarası" 2002-ci ildə milli təbiət abidəsi kimi tanınıb.
Bu mağara Xalxal şəhərinin cənub-şərq hissəsində, Talış Sil-Silə Dağlarında yerləşən antik Masulə şəhərində Əştər dağının qərb tərəfində, 3120 metrlik Şah Müəllim zirvəsinin cənub yamacında 2345 metr yüksəklikdə yerləşir. Onun adı mağaranın daxili hissəsinin bir hissəsində buz əmələ gəlməsi xüsusiyyətindən irəli gəlir.
Mağaranın içindəki hava soyuq və həddindən artıq rütubətlidir və kənar havadan və mağaranın soyuq divarından gələn su buxarının kondensasiyası nəticəsində yaranan damcıların toplanması səbəbindən mağaranın döşəməsinin şərq tərəfində 20×70×150 santimetr olan su hovuzları əmələ gəlmişdir.
Xalxalın “Yəxqan (Buz) Mağarası"ndakı tarixi buz
Mağaranın bu hissəsinin xüsusi xüsusiyyəti rütubətli havanın fasiləsiz axını və tavan divarlarının hissələrində kristallar və nazik təbəqələr şəklində buz kristallarının əmələ gəlməsidir.
Maraqlısı odur ki, çöl havası isti olanda mağaranın daxilində donma baş verir və xarici hava soyuduqca nəinki buz əmələ gəlmir, hətta mövcud buzun kütləsi də azalmağa başlayır.
Sizin rəyiniz